Top News

सरकारी शाळा बंद करण्याचा निर्णय त्वरित रद्द करा

पुरोगामी पत्रकार संघाचे तहसीलदार मार्फत मुख्यमंत्र्यांना पत्र शिरीष उगे (भद्रावती प्रतिनिधी) भद्रावती : राज्य शासनाने सरकारी शाळेच्या संदर्भ...

ads

लेख लेबल असलेली पोस्ट दाखवित आहे. सर्व पोस्ट्‍स दर्शवा
लेख लेबल असलेली पोस्ट दाखवित आहे. सर्व पोस्ट्‍स दर्शवा

रविवार, सप्टेंबर १०, २०२३

बौद्ध धर्म, जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता

बौद्ध धर्म, जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता

बौद्ध धर्म, जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता



जातीव्यवस्था ही एक सामाजिक व्यवस्था आहे जी एखाद्या व्यक्तीच्या जन्मावर आधारित त्याच्या सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीचे निर्धारण करते. ही व्यवस्था जगभरातील अनेक संस्कृतींमध्ये आढळते, परंतु ती प्रामुख्याने हिंदू धर्माशी जोडलेली आहे.

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता नाही, असे अनेक लोक मानतात. तथापि, हे खरे नाही. बौद्ध धर्माच्या इतिहासात, जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता अनेकदा आढळली आहे.

या लेखात, आम्ही बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यतेच्या इतिहासाचे आणि वर्तमानाचे विश्लेषण करू.

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यतेची सुरुवात कशी झाली?

बौद्ध धर्माच्या संस्थापक, गौतम बुद्ध, जातव्यवस्थेचे कट्टर विरोधक होते. त्यांनी शिकवले की सर्व लोक समान आहेत आणि त्यांना समान अधिकार आणि संधी असाव्यात. तथापि, बुद्धाच्या मृत्यूनंतर, बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था हळूहळू विकसित होऊ लागली.

या विकासाचे अनेक कारणे होती. एक कारण म्हणजे बौद्ध धर्माचे हिंदू धर्माशी जवळचे संबंध. हिंदू धर्मात जातीव्यवस्था एक प्रमुख घटक आहे, आणि बौद्ध धर्मात प्रवेश केलेल्या अनेक लोकांनी त्यांचे हिंदू जातीचे स्वरूप कायम ठेवले.

दुसरे कारण म्हणजे बौद्ध धर्माच्या लवचिकतेमध्ये होते. बौद्ध धर्मात, भिक्षू आणि भिक्षुणींना कोणत्याही जातीतून प्रवेश दिला जाऊ शकतो. यामुळे, जातीव्यवस्था बौद्ध धर्मात प्रवेश करू शकली.

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यतेचा इतिहास

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्थेचा इतिहास जटिल आहे. काही काळासाठी, जातीव्यवस्था बौद्ध धर्मात एक महत्त्वाचा घटक होता. तथापि, इतर काळात, जातीव्यवस्थेविरुद्ध बौद्ध धर्मात मोठा विरोध झाला आहे.

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्थेच्या उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

  • जपानमध्ये, बुराकुमीन नावाची एक अस्पृश्य जात आहे. ही जात बौद्ध धर्माच्या आगमनाबरोबर आली असल्याचे मानले जाते.
  • थायलंडमध्ये, बुक्की नावाची एक अस्पृश्य जात आहे. ही जात बौद्ध धर्माच्या आगमनाबरोबर आली असल्याचे मानले जाते.
  • चीनमध्ये, मियाओ नावाची एक अस्पृश्य जात आहे. ही जात बौद्ध धर्माच्या आगमनाबरोबर आली असल्याचे मानले जाते.

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्थेविरुद्धच्या उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

  • दक्षिण आशियातील अनेक बौद्ध देशांनी जातीव्यवस्थाविरुद्ध कायदे केले आहेत.
  • अनेक बौद्ध नेत्यांनी जातीव्यवस्थेच्या विरोधात आवाज उठवला आहे.
  • बौद्ध धर्माचे काही शाळा जातीव्यवस्थेचे कट्टर विरोधक आहेत.

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता आज

आज, बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता अजूनही आढळते. तथापि, बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्थेविरुद्ध वाढत्या विरोधामुळे, ही व्यवस्था कमी होत आहे.

भारतात, जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता बौद्ध धर्मात एक प्रमुख समस्या आहे. भारतातील अनेक बौद्ध लोक अजूनही अस्पृश्य मानले जातात.

जगभरातील इतर बौद्ध देशांमध्ये, जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता कमी प्रमाणात आढळते. तथापि, ही व्यवस्था अजूनही काही देशांमध्ये समस्या आहे.

निष्कर्ष

बौद्ध धर्मात जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता ही एक जटिल समस्या आहे. या समस्येचे अनेक कारणे आहेत, आणि त्याचे इतिहास जटिल आहे.


caste system and untouchability in Buddhism: Education: People need to be educated about the harmful effects of the caste system. They need to learn that all people are equal, regardless of their caste. Legislation: Governments need to pass laws that prohibit discrimination based on caste. Social activism: People need to organize and take action to fight against the caste system. They can do this by protesting, boycotting businesses that discriminate, and supporting organizations that are working to abolish the caste system. The caste system and untouchability are complex problems, but they are not insurmountable. With education, legislation, and social activism, it is possible to create a more just and equitable society where all people are treated with dignity and respect.

शनिवार, सप्टेंबर ०९, २०२३

पर्यावरणवीर : बंडू धोतरे | Environmentalist: Bandu Dhotre

पर्यावरणवीर : बंडू धोतरे | Environmentalist: Bandu Dhotre

 





जीतने वाले कोई अलग काम नहीं करते,
वह हर काम को अलग ढंग से करते हैं.


चंद्रपूर हे महाराष्ट्रातील एक औद्योगिक शहर आहे. या शहराला समृद्ध वनसंपत्तीचा वारसा लाभला आहे. मात्र, औद्योगिकरणामुळे शहर प्रदूषित झाले आहे. अशा परिस्थितीत पर्यावरण आणि सामाजिक कार्यात ज्वलंत आशा असलेल्या बंडू धोतरे यांचे कार्य विशेष उल्लेखनीय आहे. बंडू धोतरे हे इको प्रो या पर्यावरण प्रेमी संस्थेचे अध्यक्ष आहेत. त्यांनी वन्यजीव रक्षण, सामाजिक कार्य आणि निसर्गमय आरोग्य या क्षेत्रात महत्त्वाचे योगदान दिले आहे.

लगभग १८ वर्ष पूर्वीची गोष्ट. 2005 मध्ये मी सकाळमध्ये बातमीदार असताना सापाची एक बातमी करण्यासाठी मी बंडूभाऊंना भेटायला गेलो. सकाळचे माझे तत्कालीन वरिष्ठ, जिल्हा बातमीदर संजय तुमराम यांनी ही असाइन्मेंट दिली होती. साहेबांनी सांगितले की, सर्पमित्र बंडू यांनी पावसाच्या पुरात वाहून आलेल्या अनेक सापांना जीवदान दिले आहे. त्यांनी मोठ्या प्रमाणात साप पकडले आहेत. त्याची बातमी करायची आहे. मी माझी सायकल घेऊन बंडू भाऊच्या ऑफिसमध्ये पोहोचलो. कोतवाली वॉर्डांत रामदेव बाबा मंदिराच्या शेजारील गल्लीमध्ये ऑफिस होते. भाऊसोबत ही पहिली भेट होती. यापूर्वी त्यांचे नाव ऐकले नव्हते. त्यांच्या ऑफिसमध्ये बघतो तर काय चॉकलेटच्या रिकाम्या डब्यांमध्ये साप ठेवले होते. ते बघून मी पूर्णतः घाबरलो. सापाचा नुसता फोटो बघितला तरी माझा थरकाप उडतो. अशास्थितीत मला साप ठेवलेल्या डब्या शेजारच्या खुर्चीवर बसायला सांगितले. त्यांनी पुरातून वाहून आलेल्या सापांची माहिती दिली. त्यानंतर ते सापांना निसर्ग मुक्त करण्यासाठी लोहारा जंगलाकडे निघून गेले. 

दुसऱ्या दिवशी त्या सापांसंदर्भातील बातमी मी प्रकाशित केली. बातमी छान लिहिली म्हणून फोन करून त्यांनी आभार व्यक्त केले. पुढे गणेश फेस्टीव्हल, दिवाळी, होळी आणि विविध सणांचा संदर्भात पर्यावरणपूरक सण कसे साजरे करावे, या संदर्भातील त्यांनी माहिती दिली. त्या आधारावर मी बातम्या तयार केल्या. बातमीच्या निमित्ताने माझ्या भेटी वाढत होत्या. त्यातूनच माझ्यामध्ये देखील सामाजिक कार्य आणि निसर्गाबद्दलची ओढ निर्माण झाली. नंतरच्या काळात जुनोना तलाव, जुनोना जंगल, लोहारा, ताडोबा आदी ठिकाणी जंगल भ्रमंतीसाठी सोबत नेले. तेव्हापासूनच मी इको-प्रो संस्थेचा सदस्य झालो. 


लोहारा येथे अदानीची कोळसा खाण (Adani Coal Mine) प्रस्तावित होती. ही खाण होऊ नये यासाठी बंडू भाऊंचे आंदोलन सुरू झाले होते. या उपोषणदरम्यानच्या सर्व उपक्रमांच्या बातम्या तयार करणे आणि फोटो काढण्याची जबाबदारी माझ्यावर आली. या उपोषणाच्या दरम्यान मी बंडूभाऊंच्या पूर्वआयुष्याबद्दल जाणून घेण्याचा प्रयत्न करीत होतो. इको प्रोची स्थापना कशी झाली आणि तो पर्यावरण क्षेत्रामध्ये कसा आला, याबद्दल जाणून घेताना "नागोबा ते वाघोबा" (Nagoba to Waghoba)  हा लेख लिहिला होता.


विठ्ठल मंदिर वॉर्ड मध्ये राहणारा बंडू सीताराम धोतरे (Bandu Sitaram Dhotre) हा तरुण सैन्यात जाण्यासाठी उराशी स्वप्न बाळगून होता. त्यासाठी त्याने शालेय जीवनात राष्ट्रीय छात्र सेनेत सहभाग घेतला. पण, काही कारणांनी सेनेत जाता आले नाही. ही सल मनात कायम होती. परिसरामध्ये मोठ्या प्रमाणात साप निघायचे. अस्वच्छता आणि झाडाझुडपामुळे सापांचे होते तो वाढत होते. एखादवेळी साप घरात आला किंवा तो दिसला की लोक घाबरून त्याला मारायचे. ही बाब त्याला व्यतीत करीत होती. सापांचे संरक्षण झाले पाहिजे या उद्देशाने बंडूने साप पकडण्याची कला अवगत केली आणि पुढे सर्पमित्र झाला. अशातच तरुणांची ओळख होऊ लागली. साप पकडत असल्याचे बघून अनेक जण आपणही ते शिकावे म्हणून जुळू लागले होते. यातूनच एक युवकांचा गट एकत्रित आला आणि ती इको-प्रो नावाच्या संस्थेचा जन्म झाला.

सीमेवर जाता नाही आले, याचे शल्य नेहमीच बंडूच्या मनात होते. पण देशसेवा करायची असेल तर ती सोबतच देशात राहूनही करता येऊ शकते आणि परिवर्तन घडविता येऊ शकते, याचा विचार करून सैनिक दल उभे केले. सर्पमित्र म्हणून काम करत असतानाच सापांना वाचविण्यासाठी लोकांमध्ये अंधश्रद्धा निर्मूलनाचे काम हे त्यांनी केले.


ताडोबा अंधारी व्याघ्र प्रकल्प (Tadoba Andhari Tiger Reserve) आणि सभोवतालच्या परिसरात वाढत्या वाघांच्या संख्येमुळे मानव वन्यजीव संघर्ष वाढला होता. बंडू धोतरे यांनी या संघर्षाचे निराकरण करण्यासाठी काम केले. त्यांनी अनेक रेस्क्यू ऑपरेशनमध्ये सहभाग घेतला आहे. तसेच, त्यांनी वन्यजीवांबद्दल जनजागृतीसाठीही काम केले आहे. चंद्रपूर शहरातील प्रदूषण रोखण्यासाठीही काम केले. त्यांनी शहरातील विविध ठिकाणी आंदोलने केली आहेत. तसेच, लोहारा येथे प्रस्तावित अदानी कोळसाखान विरोधात मोठे आंदोलन केले. 

बंडू धोतरे यांनी आपले आरोग्य आपल्या हाती या मोहिमेअंतर्गत निसर्गमय आरोग्य आणि जीवन समृद्ध करण्यासाठी जनजागृती केली आहे. त्यांनी चंद्रपूर शहरातील ऐतिहासिक गोंडकालीन किल्ला स्वच्छता अभियान राबवले. या अभियानाचे कौतुक देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Narendra Modi) यांनीही मन की बात मध्ये केले होते.


बंडूभाऊकडून अनेक चांगल्या गोष्टी शिकायला मिळाल्यात. आदर्श नागरिक, चांगले आरोग्य, सामाजिक कार्य या गोष्टी त्याच्या विविध उपक्रमातून आणि मार्गदर्शन मिळत होत्या. विशेषता संकटांना घाबरून जाऊ नये, त्यावर कशी मात करायची हे अनेक प्रत्यक्ष घटनांमधून शिकायला मिळाले. मग ते रेस्क्यू ऑपरेशन दरम्यान वाघाचा हल्ला असो की साप पकडताना प्रसंगावधान. यातही एक विशेष आठवण म्हणजे आम्ही चार मित्र हेमलकसा येथे डॉ. प्रकाश आमटे (Dr. Prakash amte) यांना भेटायला गेलो होतो. परत येताना आम्हाला पुराने वेढले. सकाळी नऊ वाजेपासून तर संध्याकाळी सहा वाजेपर्यंत आम्हाला कारमध्येच बसून राहावे लागले. सोबत खाण्यापिण्याची कोणतीही व्यवस्था नव्हती. अशावेळी घाबरून न जाता येणाऱ्या संकटावर मात कशी करायची याची शिकवण या घटनेतून मिळाली. पुराने वेढा घातला असताना पिण्यासाठी पाणी नव्हते. अशावेळी बिसलरीच्या रिकाम्या बॉटलमध्ये पावसाचे पाणी जमा करून ते प्यावे लागले होते. शिवाय पूर कमी न झाल्यामुळे पुलावरून आम्हाला दोरखंडाच्या सहाय्याने काढण्यात आले. या प्रसंगात देखील बंडूभाऊंनी मनातील भीती दूर करून संकटातून मार्ग कसा काढावा हे शिकवले. इतकेच नव्हेतर गोंडकालीन उंच भिंतीवर चढणे असेल किंवा त्यावरून चालणे, यातून देखील मनाची भीती दूर केली. 

जीतने वाले कोई अलग काम नहीं करते, 
वह हर काम को अलग ढंग से करते हैं. 

मोटिवेशनल स्पीकर शिव खेड़ा यांचे हे वाक्य बंडूभाऊ नेहमीच स्मरणात ठेवून तरुणांना त्या दृष्टीने काम करण्यासाठी प्रेरित करीत असतो. 


बंडू धोतरे हे एक माझ्यासह तरुणासाठी प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्व आहेत. त्यांनी पर्यावरण आणि सामाजिक कार्यात महत्त्वाचे योगदान दिले आहे. त्यांच्या कार्यामुळे चंद्रपूर शहर आणि परिसरात पर्यावरण आणि सामाजिक परिस्थिती सुधारण्यास मदत झाली आहे. या कार्याची दखल घेऊन देशातील नामांकित राष्ट्रीय युवा पुरस्काराने सन्मानित बंडू भाऊचा राज्यातील विविध सामाजिक संस्थांकडून पुरस्कार आणि सत्कार झाला. आज पुरस्कारांचे स्मृतिचिन्ह लावण्यासाठी जागा अपुरी पडत आहे. समाजाच्या भल्यासाठी त्याच्या अनेक उपक्रमात प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षरित्या मी सहयोग देण्याचा प्रयत्न करीत असतो.

9 सप्टेंबर रोजी आज वाढदिवसानिमित्त मित्र, मार्गदर्शक आणि तरुणांचा प्रेरणास्थान पर्यावरणप्रेमी बंडू भाऊंना वाढदिवसाच्या हार्दिक शुभेच्छा...

- देवनाथ गंडाटे




मंगळवार, सप्टेंबर ०५, २०२३

भारत देशाला इंडिया हे नाव कसे पडले?  India bharat

भारत देशाला इंडिया हे नाव कसे पडले? India bharat

भारत देशाला इंडिया हे नाव कसे पडले?

इंडिया दॅट इज भारत….

भारताच्या संविधानातील पहिलेच आर्टिकल, सगळं काही क्लिअर करते.
भारताला स्थानिक स्तरावर भारत हे नाव फक्त संविधानानंतरच पक्के झाले. तोपर्यंत आर्यावर्त, हिंदुस्थान, सप्तसिंधू, जंबुद्वीप, आणी भारत अशी भारतीय नावे होती. यापैकी संपूर्ण देशाचा विचार केला तर 'इंडिया' हे नाव या सर्व नावांपैकी जुने आहे. पण इंडिया हे नाव आम्ही दिले नाही, ते ग्रीक लोकांनी दिले.

भारताशी कोणत्याही बाहेरच्या लोकांचा झालेल्या संपर्काचा पहिला संपर्क ग्रीक लोकांनी केला. भारताची मुख्य संस्कृती हे सिंधू नदीच्या परिसरात विकसित झाली होती. या भागात ढोलाविरा, कालीबंगन, हडप्पा, मोहेंजोदारो,राखीगडी,पुरुषपूर या परिसरातील लोकांशी ग्रीकांचा संबंध आला. सुरुवातीच्या काही ग्रीक तत्वज्ञानी भारताचे वर्णन केले आहे, परंतु या सर्वांच्या उच्चांक म्हणजेच मेजेस्थेनीज चे 'इंडिका' हे पुस्तक होय. इंडस (सिंधू) या नदीच्या परिसरातील लोक ज्या परिसरात राहतात तोच इंडिका, पुढे इंडिका चा इंडिया झालाय. ग्रीक लोकांनी भारताच्या भूगोलाचे सखोल वर्णन केले आहे. इंडिका मध्ये इंडियाची पूर्व पश्चिम लांबी जवळपास 16000 स्टेडिया (3000 किमी) इतकी सांगितली, येथील लोक एका पांढऱ्या फुलाचा कापड विणतात, अशा अनेक गोष्टी सांगितल्यात. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजेच ग्रीकांनी ज्ञात जगाचा नकाशा निर्माण केलाय. अरिस्टॉटल, अनेगजिमेंडर, स्ट्राबो, टॉलेमी, इराटेसथोनीज या वैज्ञानिकांनी जगातील पहिले नकाशे त्या काळात निर्माण केलेत, इराटस्थेनीज ने तर पृथ्वीचा परिघ मोजून काढला. या नकाशात सुद्धा 'इंडिका' चे स्थान होते, इंडस नावाची नदी होती. टॉलेमी ने इसवीसनाच्या पूर्वी दूसऱ्या शतकात जो नकाशा निर्माण केला त्यात 'इंडिका' हा अत्यंत पूर्वेला दाखवला गेला होता. म्हणजेच भारताचे स्थान थोडे चुकीचे होते, पण या नकाशाने जगावर पंधराशे वर्षे राज्य केले. 1492 साली क्रिस्टाफर कोलंबसला इंडिकाचा शोध घेण्यासाठी पाठवण्यात आले, कोलंबसने टॉलेमीचा चुकीचा नकाशा प्रिफर केला, या नकाशात इंडिका अत्यंत पूर्वेला दाखविलेला असल्यामुळे कोलंबसने हा विचार केला की भारतात पूर्वेकडून जाण्यापेक्षा आपण पश्चिमेकडून जावे, म्हणजे लवकर जाता येईल कारण पृथ्वी गोल आहे. आणि ग्रीकांच्या चुकीच्या नकाशामुळे तो अमेरिकेला जाऊन पोचला. 'इंडिया' मुळे अमेरिकेचा शोध लागला होता. कोलंबस जिथे पोहोचला त्या प्रदेशाला सुद्धा त्याने 'वेस्ट इंडिज' असे नाव दिले. एवढा मोठा डंका इंडियाचा आहे. यानंतर 1498 वर्षी वास्को डि गामा खऱ्या इंडियाला पोचला. यानंतर डच, फ्रेंच, ब्रिटिश सर्वच आले. ब्रिटिशांनी ईस्ट 'इंडिया' कंपनी स्थापन केली. आणि भारतावर राज्य केले. ईस्ट इंडिया कंपनीने भारतावर राज्य केले म्हणून आमच्यातील काहींना 'इंडिया' हे नाव नको आहे. इतिहासाचे विद्यार्थी जे आहेत त्या प्रत्येकाला माहित आहे की 'ईस्ट इंडिया कंपनी' ने इंडिया हे नाव स्वीकारले आहे. पण राज्यकर्त्यांना 'इंडिया' हे नाव नको आहे. इंडिया या नावात त्यांना पारतंत्र्याचा वास दिसून येतोय.

मग 'हिंदू' हे नाव कशाला हवे? हिंदुस्थान हे नाव सुद्धा कशाला हवे? ही दोन्ही नावं मुस्लिमांनी दिली आहेत. हिंदू हे नाव सिंधूचे अपभ्रंश आहे, हे नाव अरबी लोकांनी भारतीयांना दिले, कदाचित त्यावेळी ते मुस्लिम नव्हते, पारशी असावेत नंतर ते मुस्लिम बनलेत. पण आजकाल हिंदू हे नावं वापरण्या पेक्षा सनातणी नावं जास्त वापरले जातं आहे. किती टक्के लोकांचा धर्म सनातनी आहे? कदाचित हिंदू नावं सोडायची हळूहळू केलेली तयारी तर नाही? 

हिंदुस्तान हे वाक्य पहिल्यांदा बाबरच्या 'बाबरनामा' या पुस्तकात वापरले गेले आहे. बाबर तर भारताचा सगळ्यात मोठा शत्रू आहे, मुघल साम्राज्याचा पाया त्यानेच रचला आहे. मग हिंदू आणि हिंदुस्तान हे दोन्ही नावं आम्ही सोडून देणार आहोत का? ब्रिटिश भारतात आल्यानंतर त्यांनी नकाशे बनवन्याचा प्रयत्न केला, हिंदुस्थान मॅप ची सिरीज प्रचंड मोठी आहे. हे नावं सुद्धा साता समूद्रापार गेले आहे. अरबी जगात आजही भारताची ओळख हिंदुस्थान अशीच आहे. आणी उजव्या विचारधारेचे राजकारणी हिंदुस्थान हेच नाव भारताला मुद्दामहुन वापरतात, हे लपलेले नाही. मग मुस्लिमांनी दिलेले नावं अभिमानाने वापरावायचे, गर्व से कहो हम हिंदु है असेही म्हणायचे आणी त्याचवेळी 'इंडिया' हे नावं नको आहे असेही म्हणायचे.
कसे चालेल? 
म्हणून एकच वाक्य घटनेने दिला आहे.
इंडिया, दॅट इज भारत…

जय हिंद 🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🙏

राजधानी दिल्लीत जी-20 परिषद होणार आहे. याच्या निमंत्रण पत्रिकेवरुन नवीन वाद सुरू झाला आहे. या पत्रिकेवर देशाचा उल्लेख इंडियाऐवजी भारत केला आहे. त्यामुळे आता आपल्या देशाचे नाव 'इंडिया'ऐवजी 'भारत' करण्याची चर्चा सुरू झाली आहे.

देशाचं नाव यानंतर फक्त भारत राहणार का? इंडिया नाव इतिहास होणार का? या प्रश्नांनी विरोधकांना पछाडलंय. कारण मोदी सरकार विशेष अधिवेशनात इंडिया नाव बाद करुन फक्त भारत नाव ठेवण्याचा प्रस्ताव आणण्याच्या तयारीत असल्याची चर्चा आहे.

या महिन्यात होणाऱ्या संसदेच्या विशेष अधिवेशनाच्या पार्श्वभूमीवर देशाचं इंग्रजीतील इंडिया हे नाव बदलून भारत करणार येणार असल्याच्या चर्चांनी जोर धरला आहे. त्यासाठी सरकारकडून संसदेत एक विधेयकही सादर होणार असल्याची शक्यता वर्तवली जात आहे #india #bharat



देशाच्या नावातून INDIA वगळलं तर काय होईल...भारतीय खेळाडूंच्या जर्सीवर 'इंडिया' ऐवजी 'भारत' लिहावे.

ISRO बनणार BSRO, 
इंडिया गेट होणार भारत द्वार
Gate way of Bharat 



नाव पडण्याचे दोन मुख्य कारणे आहेत.

पहिले कारण म्हणजे, भारताच्या उत्तर-पश्चिम भागातून वाहणाऱ्या सिंधू नदीचे नाव. सिंधू नदीला प्राचीन ग्रीक लोक इंडस म्हणून ओळखत असत. ग्रीक लोकांनी सिंधू नदीच्या आसपासच्या प्रदेशालाही इंडस म्हणून संबोधले. नंतर हे नाव इतर युरोपियन भाषांमध्येही रूढ झाले.

सिंधू नदी ही भारतातून वाहणारी एक प्रमुख नदी आहे. भारताच्या उत्तरेकडे सिंधू नदीचा उगम होतो आणि ती नदी पश्चिमेला जाऊन अरबी समुद्राला मिळते.

दुसरी कारण म्हणजे, इ.स.पू. 6 व्या शतकात ग्रीस आणि रोममधील लोक भारतात व्यापारासाठी येत असत. त्यांना भारतातील लोकांना "इंडस" म्हणून संबोधत असत. "इंडस" हा शब्द हा "सिंधू" या संस्कृत शब्दाचा ग्रीक भाषेतला अपभ्रंश आहे.

भारताच्या भौगोलिक स्थानाचे नाव. भारत हा दक्षिण आशियातील एक मोठा देश आहे. हा देश इंडो-गंगेय मैदानावर वसला आहे. इंडो-गंगेय मैदान हे जगातील सर्वात सुपीक आणि लोकसंख्या असलेले मैदान आहे. या मैदानाला प्राचीन काळी इंडिका म्हणून ओळखले जात असे. हे नाव देखील नंतर इतर युरोपियन भाषांमध्ये इंडिया म्हणून रूढ झाले.
इंग्रज भारतात आले तेव्हा त्यांनी भारताला इंडिया हे नाव दिले. तेव्हापासून भारताला जगभरात इंडिया या नावाने ओळखले जाते. भारताला भारत हे नाव देखील आहे. हे नाव संस्कृत शब्द "भारतवर्ष" यावरून आले आहे. "भारतवर्ष" म्हणजे भारत देश. भारतवर्ष हे नाव महाभारतात प्रथम आढळते. त्यानंतर हे नाव अनेक ऐतिहासिक कागदपत्रांमध्ये आढळते.
स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर भारताने आपल्या देशाचे नाव भारत आणि इंडिया दोन्ही ठेवले. भारत हे नाव भारतातील लोकांसाठी आहे, तर इंडिया हे नाव जगातील इतर देशांसाठी आहे.


इंग्रज लोकांनी भारतात येण्यापूर्वी, भारताला "इंडिया" हे नाव सामान्यपणे वापरले जात नव्हते. इंग्रज लोकांनी भारतावर राज्य केल्यानंतर, त्यांनी भारताला "इंडिया" हे नाव अधिकृतपणे दिले.

भारताला भारत हे नाव देखील आहे. हे नाव महाभारतातील एक राजा भरत यांच्या नावावरून पडले आहे. राजा भरत हे एक महान राजा होते आणि त्यांनी भारतात एक मजबूत साम्राज्य स्थापन केले होते.

भारतीय स्वातंत्र्यानंतर, भारताला "इंडिया" आणि "भारत" हे दोन्ही नावे वापरली जातात. तथापि, "भारत" हे नाव अधिक लोकप्रिय आहे.

भारत देशाला इंडिया हे नाव पडण्याचे दोन मुख्य कारणे आहेत.

1. **इंडस नदीवरून:** भारताला इंडिया हे नाव पडण्याचे सर्वात सामान्य आणि सर्वमान्य कारण म्हणजे इंडस नदीवरून. इंडस नदीला संस्कृतमध्ये सिंधू असे म्हणतात. रोमन लोकांनी सिंधू नदीला "इंडस" असे म्हटले. जेव्हा अरब लोक भारतात आले, तेव्हा त्यांनी इंडस नदीला "अल-हिंद" असे म्हटले. अरब लोकांनी भारताला "अल-हिंद" या नावाने ओळखले.

2. **सिंधू खोऱ्यातील संस्कृतीवरून:** भारताला इंडिया हे नाव पडण्याचे दुसरे कारण म्हणजे सिंधू खोऱ्यातील संस्कृतीवरून. सिंधू खोऱ्यातील संस्कृती ही जगातील सर्वात प्राचीन संस्कृतींपैकी एक आहे. ही संस्कृती इ.स.पू. 3300 ते 1300 पर्यंत अस्तित्वात होती. सिंधू खोऱ्यातील संस्कृतीवरून भारताला "इंडिया" हे नाव पडले असावे असे काही इतिहासकार मानतात.

इंग्रज भारतात आले तेव्हा त्यांनी भारताला "इंडिया" हे नाव दिले. इंग्रजांनी भारतातील संस्कृती, इतिहास आणि भाषा याबद्दल फारशी माहिती घेतली नव्हती. त्यामुळे त्यांनी भारताला "इंडिया" हे नाव दिले.

भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, भारत सरकारने "इंडिया" हे नाव अधिकृतरित्या मान्य केले. आजही भारताला "भारत" आणि "इंडिया" या दोन्ही नावांनी ओळखले जाते.


भारताला भारत नाव पडण्याचे दोन मुख्य कारणे आहेत.

1. **प्राचीन राजा भरतावरून:** भारताला भारत नाव पडण्याचे सर्वात सामान्य आणि सर्वमान्य कारण म्हणजे प्राचीन राजा भरतावरून. भरत हा कुरु वंशाचा राजा होता. त्याने भारतात एक साम्राज्य स्थापन केले. त्याच्या नावावरूनच भारताला "भारत" हे नाव पडले असे मानले जाते.

2. **संस्कृत शब्द "भा" आणि "रत" वरून:** भारताला भारत नाव पडण्याचे दुसरे कारण म्हणजे संस्कृत शब्द "भा" आणि "रत" वरून. "भा" म्हणजे "ज्ञान" किंवा "प्रकाश" आणि "रत" म्हणजे "पसरवणारा/वाहून घेतलेला". म्हणजेच "भारत" म्हणजे "ज्ञानाचा प्रकाश पसरवणारा".

भारताला भारत नाव पडण्याचे इतरही काही कारणे सांगितली जातात. उदाहरणार्थ, काही लोकांचा असा विश्वास आहे की भारताला "भारत" नाव पडले कारण हे भारतवर्षाचे नाव आहे. भारतवर्ष हा एक विशाल भूभाग होता ज्यात आजचे भारत, पाकिस्तान, बांगलादेश, नेपाळ, भूतान, श्रीलंका आणि अफगाणिस्तान यांचा समावेश होतो.

भारताला भारत नाव पडण्याचे खरे कारण काय हे माहीत नाही, परंतु हे नाव भारताच्या समृद्ध इतिहास आणि संस्कृतीचे प्रतिनिधित्व करते.

भारताला हिंदुस्थान असे म्हणण्याची दोन मुख्य कारणे आहेत:

1. **सिंधू नदीवरून:** भारताला हिंदुस्थान असे म्हणण्याचे सर्वात सामान्य आणि सर्वमान्य कारण म्हणजे सिंधू नदीवरून. इंडस नदीला संस्कृतमध्ये सिंधू असे म्हणतात. इ.स.पू. 6व्या शतकात, अॅकेमेनिड साम्राज्याने सिंधू नदीच्या खोऱ्याला "हिंदुस्तान" असे नाव दिले.

2. **हिंदू धर्मावरून:** भारताला हिंदुस्थान असे म्हणण्याचे दुसरे कारण म्हणजे हिंदू धर्मावरून. हिंदू धर्म हा भारतातील सर्वात मोठा धर्म आहे. भारतातील बहुतेक लोक हिंदू आहेत. त्यामुळे, भारताला हिंदुस्थान असे म्हणणे हा एक प्रकारचा धार्मिक संदर्भ आहे.

भारताला हिंदुस्थान असे म्हणण्याची प्रथा प्राचीन काळापासून आहे. जेव्हा अरब लोक भारतात आले, तेव्हा त्यांनी भारताला "अल-हिंद" असे म्हटले. अरब लोकांनी भारताला "अल-हिंद" या नावाने ओळखले.

इंग्रज भारतात आले तेव्हा त्यांनी भारताला "इंडिया" असे म्हटले. तथापि, भारतातील अनेक लोकांना "इंडिया" हे नाव आवडले नाही. त्यांना वाटले की हे नाव त्यांच्या संस्कृती आणि इतिहासाला न्याय देत नाही. त्यामुळे, त्यांनी भारताला "हिंदुस्थान" असे म्हणणे सुरू ठेवले.

आजही भारताला "भारत" आणि "हिंदुस्थान" या दोन्ही नावांनी ओळखले जाते. काही लोकांना "हिंदुस्थान" हे नाव अधिक पारंपारिक आणि ऐतिहासिक वाटते. तर काही लोकांना "भारत" हे नाव अधिक आधुनिक आणि सर्वसमावेशक वाटते.

N18V | #BHARATvsINDIA #bharatvsindia #bharat #india #indianame #IndiatoBharat #Bharat #भारत #Article1 #Constitution #PresidentofBharat #PresidentofIndia #इंडिया_शब्द #indiatobharat #bjp #bjpmaharasthra #narendramodi #amitshah #congress #ncpmaharashtra #shivsena #shivsenaubt #bharatvsindia #pmmodi #opposition #tmc #sp #bsp #cpi #news18lokmat #sharadpawar #rahulgandhi #soniagandhi

INDIA या भारत?? सरकारों को जिंदगियां बेहतर बनाने में जुटना चाहिए। राष्ट्रीय गौरव भी वापस लाना चाहिए लेकिन अभी के मामले में आम आदमी समझ जाएगा कि यह नाम परिवर्तन राष्ट्रीयता से ओत प्रोत होकर देश की मूल पहचान लाने का प्रयास नहीं है। यह एक प्रतिक्रियावादी फैसला है। विपक्षी दलों के एलायंस को इंडिया नाम का फायदा न मिले इसलिए किया हुआ। 
#india #bharat #facebook #video #viral
डिजिटल पत्रकारितेतून समाजाला न्याय देण्याचा संकल्प | digital journalism

डिजिटल पत्रकारितेतून समाजाला न्याय देण्याचा संकल्प | digital journalism

डिजिटल पत्रकारितेतून समाजाला न्याय देण्याचा संकल्प


कोल्हापूर जिल्ह्यातील हातकणंगले तालुक्यातील वडगाव येथील मोहन परशुराम शिंदे (
Mohan Parshuram Shinde) हे एक डिजिटल पत्रकार आहेत. त्यांनी 2019 मध्ये पत्रकारितेला सुरवात केली. पत्रकारितेच्या माध्यमातून समाजातील अन्यायावर वाचा फोडणे, सर्वसामान्यांना न्याय मिळवून देणे आणि समाजहितासाठी काम करणे हा त्यांचा संकल्प आहे.

या संकल्पानुसार त्यांनी 2020 मध्ये वडगाव न्यूज हे एक न्यूज पोर्टल सुरू केले. या पोर्टलवर ते स्थानिक, सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि इतर विषयांवर बातम्या प्रसिद्ध करतात. त्यांच्या बातम्यांमुळे अनेकांवर अन्याय झालेल्या प्रकरणांना न्याय मिळाला आहे. 
 एका कॉलनीतील सात-आठ वर्षांपासून एका मालकाची रिकामी जागा पडून होती. त्या जागेवर मोठ मोठी झाडं झुडपे उगवली होती. त्यामुळे तेथे डुकरांचा कुत्र्यांचा वावर होत होता. नागरिकांनी कचरा फेकल्यामुळे तेथे दुर्गंधी पसरून डेंगूने थैमान घातले होते. बातमीच्या माध्यमातून पालिकेने स्वच्छता करून घेतली. यामुळे कॉलनीतील रहिवाशांना मोठा दिलासा मिळाला.

याव्यतिरिक्त, वडगाव न्यूजने अनेक सामाजिक समस्यांवर प्रकाश टाकला आहे. यामुळे अनेक समस्यांवर जनजागृती झाली आहे. दरम्यान भारतीय मराठा महासंघाच्या कोल्हापूर जिल्ह्याअध्यक्ष म्हणून देखील त्यांनी सामाजिक कार्य केले आहे.



पत्रकारितेच्या माध्यमातून समाजाला न्याय देण्याचा संकल्प मोहन शिंदे यांनी यशस्वीरित्या पूर्ण केला आहे. त्यांच्या कार्यामुळे समाजात त्यांची एक नवीन ओळख निर्माण झाली आहे. त्यांच्या बातम्यांमुळे समाजात मोठा फरक पडला आहे. त्यांच्या पोर्टलला गुगल ऍडसेसकडूनही मान्यता मिळाली आहे. त्यांना आतापर्यंत गुगलकडून 60 डॉलर्स इतकी कमाई झाली आहे. 
 गुगलच्या माध्यमातून जास्तित जास्त कमाई करण्याचे स्वप्न मोहन शिंदे यांनी पाहिले आहे. मोहन शिंदे हे एक आदर्श पत्रकार आहेत. त्यांच्या कार्यामुळे इतर तरुणांना प्रेरणा मिळेल अशी अपेक्षा आहे. शिंदे यांच्या पत्रकारितेचा समाजावर सकारात्मक प्रभाव पडला आहे. त्यांना त्यांच्या कामाबद्दल समाजात मान सन्मान मिळाला आहे. ते सामाजिक, राजकीय, आणि शैक्षणिक क्षेत्रात एक प्रमुख व्यक्तिमत्त्व बनले आहेत. डिजिटल मीडियाच्या माध्यमातून समाजाच्या समस्या सोडवण्यासाठी ते प्रयत्न करीत असून, त्यांनी वडगाव परिसरात नवीन ओळख निर्माण केली आहे.

A commitment to justice for society through digital journalism

Mohan Parshuram Shinde, a digital journalist from Vadgaon in Hatkanangle taluka of Kolhapur district, started his career in journalism in 2019. His commitment is to expose injustice in society through journalism, to ensure justice for the common man, and to work for the betterment of society.

In accordance with this commitment, he started a news portal called Vadgaon News in 2020. On this portal, he publishes news on local, social, political, educational, and other topics. His reports have helped to bring justice to many cases of injustice. This gave great relief to the residents of the colony. In addition, Vadgaon News has highlighted many social problems. This has led to awareness about many problems. He has served as the district president of the Indian Maratha Mahasangh.

Mohan Shinde has successfully fulfilled his commitment to ensure justice for society through journalism. His work has created a new identity for him in society. Mohan Shinde has dreamed of earning as much as possible through Google. His reports have made a big difference in society. His portal has also been approved by Google AdSense. He has so far earned $60 from Google. Mohan Shinde is an ideal journalist. It is hoped that his work will inspire other young people. Shinde's journalism has had a positive impact on society. He has been respected in society for his work. He has become a major figure in the social, political, and educational fields. He is trying to solve the problems of society through digital media, and he has created a new identity in the Vadgaon area.

शनिवार, सप्टेंबर ०२, २०२३

संकटांवर मात करीत यशाकडे वाटचाल | Tulana yerekar Birthday special

संकटांवर मात करीत यशाकडे वाटचाल | Tulana yerekar Birthday special



तुलना येरेकर (Tulna yerekar Devgade) या एक अनुभवी पत्रकार आहेत. त्या 21 वर्षांपासून पत्रकारीता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. त्यांनी आपल्या कारकिर्दीत अनेक दैनिके, वृत्तपत्रे आणि चॅनेल्समध्ये काम केले आहे. सध्या त्या जगप्रसिद्ध समाजसेवक डॉ. अभय बंग यांच्या सर्च संस्थेत जनसंपर्क अधिकारी म्हणून कार्यरत आहेत.

येरेकर यांचा जन्म चंद्रपूर येथे झाला. त्यांनी सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठातून पत्रकारिता आणि जन संवाद या विषयात पदवी प्राप्त केली. 2002-03 मध्ये त्यांनी चंद्रपूर येथील चंद्रधून या दैनिकातून पत्रकारितेची सुरुवात केली. त्यानंतर त्यांनी लोकमत, तरुण भारत, सकाळ मधुरांगण आणि महाराष्ट्र टुडे यासारख्या प्रतिष्ठित प्रकाशन संस्थांमध्ये काम केले.

येरेकर या एक उत्तम पत्रकार आहेत. त्यांनी आपल्या लेखणीतून अनेक महत्त्वाच्या विषयांवर प्रकाश टाकला आहे. त्यांनी सामाजिक, आर्थिक, राजकीय आणि सांस्कृतिक विषयांवर अनेक लेख लिहिली आहेत. त्यांच्या लेखनाची शैली साधी, सोपी आणि प्रभावी आणि संवेदनशील आहे. मराठी भाषेवर प्रभुत्व आहे. ती सामाजिक समस्यांवर प्रामाणिकपणे लिहिते आणि तिच्या लेखनाद्वारे समाजात जागरूकता निर्माण करण्याचा प्रयत्न करते.

येरेकर यांचे वैयक्तिक जीवन देखील तितकेच रंगीबेरंगी आहे. त्यांनी 2005 मध्ये देवानंद देवगडे यांच्याशी प्रेम विवाह केला. त्यामुळे काही काळ माहेरच्या प्रेमापासून मुकली. सांसारिक जीवनात अनेक संकटाना तोंड देत आयुष्याला नवी पालवी देण्याचा प्रयत्न केला. आर्थिक स्थिती हलाखीची असतानाही स्वतः ला आणि कुटुंबाला आधार दिला. दीर्घ काळाने का होईना तिचे आई होण्याचे स्वप्न पूर्ण झाले. पतीच्या नोकरी निमित्ताने नागपूर सोडून गडचिरोली येथे जावे लागले. मात्र, तिथेही संकटांनी पाठ सोडली नाही. पतीचा अपघात झाला. हा मोठा आघात होता. न्याय मिळवून घेण्यासाठी तिने अनेक संघर्ष केले. मुख्यमंत्री सहायता निधीसाठी मंत्रालयस्तरावर पाठपुरावा केला.

उपचारांअंती पती बरे झालेत. अशातच जीवनात पुन्हा आनंदाची पालवी फुटली. दुसऱ्या मुलाला जन्म दिला. सध्या त्या जगप्रसिद्ध समाजसेवक डॉ. अभय बंग यांच्या सर्च संस्थेत जन संपर्क अधिकारी म्हणून कार्यरत आहेत.

येरेकर या एक सक्षम जन संपर्क अधिकारी देखील आहेत. तिला लोकांशी संवाद साधण्याची आणि त्यांना प्रेरित करण्याची उत्तम क्षमता आहे. ती डॉ. अभय बंग (Dr. Abhay Bang) यांच्या सर्च संस्थेच्या कामाला लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी तिचे कौशल्य वापरत आहे.


2 सप्टेंबर रोजी वाढदिवसानिमित्त भविष्यातील यशासाठी शुभेच्छा!!

Blog written by artificial intelligent (AI)
sakal Lokmat media group 
Digital media print media newspaper